⦁ Ses Eğitiminin Çeşitli Söyleme Teknikleri
Odaklama Çalışmaları: “Fokuslama/Odaklama bu İngilizce sözcük “odak” veya “odaklamak” anlamına geliyor. Daha öncede açıklandığı gibi ton kafasının ortasında, damağın üstünde, göz hizasında, burun kökünün arkasında tınlamaya başlar. Buradaki ton tınının çekirdeğini oluşturur ve maskeye doğru genişleme yapar. Sesin merkezi dediğimiz yerde oluşan bu tını çekirdeği fokuslanmış/odaklanmış, yeri doğru olan ve iyi projekte eden tondur” (Sabar, 2008: 133).
Entonasyon Çalışmaları: “Biz bir söz cümlesinin söylenişinde çizilen melodi çizgisine (ses dalgalanmasına) entonasyon diyoruz. Entonasyon yolu ile bir cümledeki kuşku, şaşalama, kızgınlık gibi türlü his ve düşünceler, dinleyene yansıtılabilir. Bu söyleyişlere, ses tonumuzdaki değişiklik eklendiğinde, anlatım daha da güçlenir” (Egüz, 1999: 54).
“Profesyonel veya amatör sanatçılar yaşamlarının bazı dönemlerinde entonasyon sorunları yaşayarak seslendirdikleri melodi üzerinde pesleşmeler ve tizleşmeler yaşayabilirler. Entonasyon bozukluğu veya detone dediğimiz hatalı şarkı söylemek, genellikle şarkıcının kulak hafızasının eksikliğini ve şan açısından da teknik yetersizliğini işaret etmekteyse de, entonasyon bozukluğu bazen geçici bir durum olarak ortaya çıkar. Bu durumun ortaya çıkışı birçok sebebe bağlı olarak gelişebilir” (Kartal, 2009: 149).
Nüans Çalışmaları: Ses perdenizin esnekliğini artırmak, sesinizin frekansını da kontrollü bir şekilde değiştirebilmenize bağlıdır. Bunun için yapılması gereken egzersiz, İtalyanca’da “messa di voce” olarak adlandırılmaktadır. Bu tanım “sesi yerleştirmek” olarak açıklanabilir. Bu egzersizde şan eğitmeni öğrencisi için orta tonlarda, onu çok fazla zorlamayacak bir nota seçer, bu notayı yumuşak ve küçük sesle söyletmeye başlar, sesin frekansını yavaş yavaş arttırır ve yükseltir, ardından tekrar yumuşak ve küçük sesle söylemeye geri döner. Bu egzersiz, size -verilen herhangi bir nota üzerinde- yüksek ve düşük frekansta rahat geçişler yapabilmeyi öğretir (Şan Egzersizleri, http://www.jokerstore.net).
Legato Çalışmaları: “Legato İtalyanca bağlamak demektir. Legato söylemek, akıp giden güzel sesleri konsonlarla (sessiz harflerle) bölmeden bağlı olarak söylemek anlamına gelir.

İtalyan Bel Kanto ekolünün esası budur. Legato bir vokal eserde cümleleri oluşturan ses ve sözlerin birbirine bağlanarak söylenmesidir” (Kolçak, 1998: 76).
Staccato Çalışmaları: “Yine İtalyancadan gelen staccato’nun karşılığı dilimizde notaları birbirinden ayrı, tek tek söylemektir. Staccatto, tonun raket üzerindeki pinpon topu gibi, diyaframın bilinçli kullanılan desteğiyle, burun kökü ve damakta belirli noktalarda konsantre tını yuvarlakları-damlaları oluşturması demek oluyor. Buna burun kökü-damak ve diyafram ortak çalışması da diyebiliriz” (Sabar, 2008: 121).
Glisssando Çalışmaları: İtalyanca kökenli olan bu kelime ve “kaymak ya da kaydırmak” anlamına gelir (MEB [Milli Eğitim Bakanlığı], 2006: 10). Glissando egzersizi tiz ve rahat bir perdeden pes perdeye doğru sesi kesintisiz olarak sesi kaydırma şeklinde yapılır. Daha sonra aynı yöntemle pesten tize tersi uygulanır (Lax Vox Tekniğin Uygulanması: 4).
Tril Çalışmaları: “Tril

, tonun yarım veya bir aralık arasında tansiyonunu kaybetmeden hızla gidip gelmesi, daha doğrusu inip çıkmasıdır” (Sabar, 2008: 122).
Vibrato Çalışmaları: “Vibrato tonun/ses perdesinin düzenli titreşimidir, sesin volum ve timbere/renk ve kalitesindeki düzeyinde hiçbir değişme olmaksızın, boyun, çene ve dil kaslarının gerilimsiz posizyonunda, iyi bir nefes ayarı ile üretilir. Tona esneklik, yumuşaklık ve zenginlik veren bir ölçüde oluşur” (Sabar, 2008: 123).

(Sibel Polat’ın Tezinden Alınmıştır)