İ.T.Ü. Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Ses Eğitimi Bölümünden mezun olup, bir çok enstrüman çalan, başarılı müzisyen kimliğiyle ön plana çıkan, interaktif ses yarışmalarında jüri üyeliği yapmış, ülkemiz adına çok değerli ”Ses” projelerinde yer almış bir isim Emre Yücelen. Gülben Ergen’le yaptığı ortak çalışması ”Mutluluk Köyü” nden mutlaka tanırsınız, ileri ki günlerde de yeni şarkılarını bizlerle buluşturacak. Fakat, şu sıralar müzikseverlerin de çok severek takip ettiği Emre Yücelen Youtube Kanalı’nda, bir çok sanatçının ”Ses Analizi” ni yapıyor. Bende severek takip ediyorum, tüm profesyonelliğini, objektifliğini ve öğretici imgesini gösteriyor. Bakalım neler konuştuk?
1. Kötü bir ses, şan eğitimi ya da ses eğitimi alarak ne kadar iyi bir sese sahip olabilir? Şan derslerinin etkisi var mı?
Her ses güzeldir. Her insanın sesi kendine has özellikler taşır. Ve herkesin yeteneği birbirinden farklı olabilir. Kimi bir türde kendini geliştirip o türde şarkı söyler , kimi spikerlik yapar , kimi sınıf öğretmenliği vs… Sesimizi kendimizi geliştirdiğimiz alanlarda kullanırız. Ancak temel olarak her ses Şan Eğitimi alabilir. Almasının faydasını mutlaka görür.
2. Mesela şahit oluyorum
, bazı vokal koçları stüdyoda şarkı söylettirirken sanatçıya, duygu unutuyorlar ve notaları doğru basmasını, sesin doğru çıkmasını istiyorlar. Bu ne kadar doğru?
Zaman zaman doğru zaman zaman yanlıştır. Müziğin net bir matematiği yoktur. Tamamen duyumla aktarılan bir enerji. Aslında genel olarak kulağa hoş gelen sese müzik denir tanımı doğrudur diyebilirim. Yani tüm yapılan çalışmalarda nerden bakarsanız bakın müziğin sağlaması kulağa güzel gelmesi ile yapılır. Ancak bu sağlamalarda tecrübe de çok önemlidir. Vokal Koç’un tecrübesi sadece ses alanında olursa yanılabilimesi de mümkündür. Bence iyi bir vokal koç iyi bir enstrumantalist ve iyi bir aranjör becerisi de taşımalıdır.
3. Ses sağlığı da önemli, bir sesin korunması için neler yapılmalı? Hangi durumlarda ses zarara uğrar?
Çok uzun bir konu. Saatlerce konuşulup , üzerine kitaplar yazılabilir. En temel olarak ses sağlığınız için sağlıklı bir hayat yaşayın. Sigara , alkol ve düzensiz beslenmeden uzak durun. Sporunuz ve az stresli bir hayatınız olursa sesiniz de risklerden uzaklaşır.
4. Bence sahnede sadece iyi bir ses yetmiyor. Iyi bir şov, görsellik, repertuvar şarkıları da çok önemli. Sizce de öyle değil mi?
Her zaman değil. Büyük sahne şovları kadar küçücük bir odada dinlediğiniz akustk 2 enstruman bile size büyük haz verebilir. Müzik aslında basittir. Güzel olması için büyük şatafatlı sahnelere her zaman gerek duyulmaz. Endüstrileşme doyumsuzluğun yaratıcısıdır. Bence müziğin saf ruhunu da büyük ölçüde öldürür.
5. Bir çok eleştiri yapılıyor “İyi seslerin değer görmediği, kötü seslerin zirvede olduğunu.” iddia edenler var. İyi bir ses artık bu dönemde bir ölçüt mü?
Her zaman iyi ses ölçüdür. Karıştıtılmaması gereken şey popülerlik ve müziktir. İkisi aynı şey demek değildir. İnsanlar şarkı söylemeden de popüler olabilir. Şarkı söylerek tanınmak da bazen popüler bir kültürün desteği ile de olabilir. Saf müzik ve iyi ses popüler kültürden her zaman bağımsızdır. Açıkçası değer beklemek için müzik yapılmaz. Zaman ve eğitiminin seviyesi sanatçıya en güzel değeri verendir.
6. Hadise’nin Türkçe şarkı söylemesi bazı kesimler tarafından eleştiriliyor, ancak bu aksanıyla ilgili bir durum diye düşünüyorum. Sizce yabancı şarkılarda mı yoksa Türkçe şarkılarda mı daha başarılı?
Bence de kötü Türkçe şarkı söylüyor. İngilizce şarkılarda daha başarılı.
7. Şu ifadeler doğru mudur? “Ay hayatta oturarak şarkı söyleyemem!” , “Kusura bakmayın sesim daha açılmadı.” gibi. Gerçek midir?
Gerçekte olabilir. Olmayadabilir. Heyecandan olabilir. Yetersizlikten de. Pek önemsemiyorum aslında bu konuları.
8. Aşkın Nur Yengi, şöyle bir şey dedi ; “Sosyal medyada bizim 1 dakikalık performanslarımızın yayınlanıp, sadece o ana sığdırılmasını doğru bulmuyorum. Belki orada detone olmuştum, insanlar beni o şekilde tanıyacaklar.” Gibi şeyler demişti. Siz bu konuda ne dersiniz?
Tamamen profesyonellik seviyesi ile alakalıdır. Bir operacının sahnede detone olması olaydır. Solisti çok üzer. Seyircisi de epey ayıplar. Ama pop müzik ismi gibi popüler ve daha basit müziktir. Seyircisinin beklentisi de bir o kadar düşüktür. Aşkın Nur Yengi bence çok özel bir ses. Kaygılanması da mükemmeliyetçi bakış açısının etkisinden. Onun en kötü hali bile bence özeldir.
9. Aleyna Tilki, çok eleştiriye maruz kaldı. 16 yaşında büyük bir popülerite yakaladı. Sizce nasıl bir şarkıcı? Star ışığı var mı? Nasıl buluyorsunuz?
Gereksiz ve haksız eleştiriler olduğunu düşünüyorum. Kabiliyetiniz varsa, popüler kültür için bir ihtiyacı karşılıyorsanız başarı kaçınılmazdır. En büyük zorluk ise popüler kültürün sürekli değişimi. Yani bu türde hiçkimse ve hiçbirşey kalıcı değildir. 90’larda olup bugün varolmayan pek çok genç yetenek gibi. Star ışığı denen olay da bu nedenle komiktir. Öyle birşey yoktur 🙂
10. Ajda Pekkan hala şan dersi alıyor, gerçek sanatçıların ses anlamında disiplinleri ömür boyu mu sürüyor? Doğru olan bu mu?
Şarkıcının bakış açısı kendini geliştirmek olursa yaş sınırı ortadan kalkıyor. İyi şarkıcı ve müzisyenler asla yaşlanmaz. Ajda Pekkan bu ülke için çok önemli bir örnek bence.
12. Merve Özbey’in sesi Türk halkı tarafından çok beğeniliyor. Nağmeli, duygulu bir ses. Türk halkı seviyor mu acılı sesleri?
Hem de nasıl 🙂
13. Bildiğimiz üzere “Ses Analizleri” niz çok konuşuluyor. Benimde sizden 10 sanatçı hakkında ses analizi yapmanız. Başlayalım mı?
Aleyna Tilki : ”Yaşına göre çok güzel okumaları var.”
youtube.com/watch?v=LucNU1nNfzk&t=89s
Murat Dalkılıç : ”Akustik performanslarında yüz ifadeleri, samimiyeti çok başarılı.”
youtube.com/watch?v=TKgqA-Hnp50
Yıldız Tilbe : ”Delikanlım” ı Yıldız Tilbe gibi okuyan çok zor çıkar. Bu kadar duygulu okumak, tizlere çıkmak zor.”
https://www.youtube.com/watch?v=peQJSQfbh0o
Mustafa Ceceli : ”Gerçekten çok iyi bir tenor.”
youtube.com/watch?v=HcsGTkMaGKw&t=497s
İrem Derici : ”Doğru tekniklerle ve doğru şekilde, ağzını geniş kullanması, geniş nefes almasıyla tıkanmıyor, rahatlıkla şarkılar söylüyor.”
youtube.com/watch?v=_9Cc0ESFm6E
Hande Yener ; ”Herkes şarkı söyleyebilir ancak Hande Yener ilk çıktığı günden beri farklı şeyler deneyen bir sanatçı.”
youtube.com/watch?v=pOiRcLRz6ZY&t=113s
Ebru Gündeş ; ”Ebru Gündeş’te çok değerli bir özellik, mikrofondan asla sesini kaçırmıyor. Bu usta şarkıcıların yaptığı bir şeydir.”
https://youtu.be/Bhi4ip4S9Sg
Gülşen ; ”Yıllardır Gülşen’in ses rengi, tazeliğini koruyor.”
https://youtu.be/PckV_rSiAGI
Sıla ; ”Sıla’nın sesi özel bir ses.”
https://youtu.be/15YxmvGkCZY
Tarkan ; ”Tarkan’ın gırtlağı çık iyi, nağmeleri güzel yapıyor.”
https://youtu.be/SP1uTEsZNA8
14. Çok teşekkürler, benim için büyük bir onurdu. Yakında projeleriniz, sürprizleriniz var mı?
Ben teşekkür ediyorum. Evet yeni bir klip ve single projem var. bu aylarda yayımlamayı düşünüyorum
